Helikopter Nedir? Nasıl Uçar?

Bu yazıda helikopterler hakkında genel bilgi ve helikopter nasıl uçar konularına detaylı bir şekilde değindik. Savunma, ulaşım ve savaş sanayinde oldukça fazla öneme sahiptirler. Ancak teknolojisi ve özellikleri her zaman merak konusu olmaya devam etmekte.

Helikopterler, yolcu veya savaş uçağı olarak kullanılmakta olan etkin döner kanatlı hava araçlarıdır. Bir uçak çeşidi olarak bilinen helikopterler kanatsız ve dikey olarak havalana bilme özelliği ile çok dar alanlara inebilmektedir. Uçaklar gibi devasa büyüklükte hava alanlarına ve pistlere ihtiyaçları yoktur.

İlk helikopterler 1784 yılında Bienvenu ve Launoy adlı iki Fransız tarafından yapıldı. Bu helikopterin pervaneleri de hatta tüyden yapılmıştı.1907 yılına kadar insan taşımayan birçok helikopter denemesi yapılmıştır. Fakat insan taşıyabilen ilk helikopter 1907 yılında Paul Cornu adında bir Fransız tarafından yapılmıştır. Bu helikopter içinde bir insanla beraber 1,5 metre yükselebildi ve yaklaşık bir buçuk dakika kadar da uçuş gerçekleştirdi.

Helikopter Nasıl Uçar?

Helikopterler havacılık sektöründe sıklıkla kullanılan ulaşım araçlarıdır. Uçaklar havada kanatları ile uçuşlarını sağlayabilirken, helikopterler ise döner kanatlı pervaneleri sayesinde uçuşlarını sağlayabilirler. Uçaklarda havada kalma durumunu ve taşıma kuvvetini kanatlar sağlarken helikopterlerde bu görevi döner pervaneleri gerçekleştirir.

Helikopterler iniş ve kalkışlarını da uçaklardan farklı olarak dikey olarak gerçekleştirebilirler. Hatta havada sabit kalabilme özellikleri bulunan kanatlı kategorisinde uçaklardır. Dünyada uçakların üzerine sivil veya askeri alanlarda yolcu veya kargo taşımakta olan helikopterler sadece yolcu ve kargo taşımakla kalmayıp savunma araçları olarak da kullanılmaktadır. Uçaklardan farklı olarak, helikopterlerin üzerinde bıçak veya rotor adı verilen dönen kanatlar bulunur. Bir helikopterin kanatları dönerken, helikopterin havaya yükselmesini sağlayan kaldırma adı verilen bir kuvvet oluştururlar. Bir helikopterin rotorları, bir uçağın kanatlarıyla aynı işlevi görür.

Helikopter Nasıl Havada Kalır?

Helikopterler de tıpkı uçaklar gibi ağırlıklarını aşan ve onları havaya savurarak yukarı doğru iten bir kuvvet olan kaldırma kuvveti oluşturarak çalışırlar. Helikopterler kaldırma kuvveti oluşturarak yükselmek için havayı kanat profilleri üzerinde hareket ettirirler. Fakat kanat profillerini tek bir sabit kanatta bulundurmak yerine, onları yüksek hızda dönen rotor kanatlarına yerleştirirler.

Helikopterler dikey olarak kalkabileceği gibi dikey olarak ine de bilir. Hatta sabit olarak havadayken yerinde durabilir veya dönebilir. Helikopterlerin rotorları onları taşıyabilmek için oldukça ağır ve büyüktürler.

Helikopterin Ana Parçaları Nelerdir?

Normal bir helikopterin birçok ana parçadan oluşan binlerce bileşeni vardır. Bu ana parçalar sayesinde helikopterler güvenle ve sağlıkla uçabilmeyi gerçekleştirirler. Ana çerçeveye helikopterde gövde adı verilir. Bu helikopter gövdesi çok güçlü fakat nispeten de hafif kompozit bir malzemeden üretilir. Helikopterler 1 veya 2 ana rotora ve arkada ana rotordan daha küçük bir kuyruk rotoruna sahiptir. Helikoptere güç sağlayan 1 veya 2 motora, bir şanzımana ve dişli kutulara sahiptir.

Helikopterin Bazı Ana Parçaları

Helikopter Gövdesi

Bir helikopterin gövdesi veya temel yapısı, metal veya ahşap kompozit malzemelerden veya ikisinin karışımı bir malzemeden yapılabilir. Genel olarak, bu kompozit bileşenler, düz bir panel oluşturmak üzere birleştirilmiş birçok elyaf emdirilmiş reçine katmanından oluşmaktadır. Boru şeklindeki ve sac metal alt yapıları genellikle alüminyumdan yapılır ancak bazen daha yüksek strese veya ısıya maruz kalan alanlarda paslanmaz çelik veya titanyum malzeme kullanılır. Helikopterin gövde tasarımı, uygun performans, güvenilirlik ve maliyet dengelerini elde edebilmek için mühendislik, aerodinamik, malzeme teknolojisi ve üretim yöntemlerinin hepsini kapsar.

Motorlar

Bazı küçük helikopterler hala araba ve kamyonlardaki gibi pistonlu motorları kullanırken birçok helikopter artık günümüzde geleneksel uçaklarda bulunan jet motorlarına daha çok benzeyen gaz türbinlerini kullanırlar. Bu motorlar daha yumuşak çalışırlar ve çok daha az titreşirler. Daha güçlü ve mekanik olarak da daha az karmaşaya sahiptirler. Birçok modern helikopter, uçaklardaki normal jet motorlarına benzeyen turboşaft motorlara sahiptir.

Helikopter Ana Rotor

Helikopterlerdeki havada kalma olayının başlıca görevi devasa dönen rotorlara aittir. Fakat tabi ki de hiçbir helikopter sadece rotorlara bağlı kalarak uçmazlar. Etki ve tepki eşit ve zıttır. Bir helikopterin rotoru kendi etrafındaki dönerken, helikopterin kendi de ters yönde daha yavaş bir dönme eğilimi gösterir. Bir helikopterin ana rotorunun kanatları, dönerken artan hareket miktarlarına izin veren üç temel türden gelir. Bunlar sert, yarı sert ve tamamen mafsallı olarak adlandırılır.

Helikopter Kuyruk Pervanesi

Helikopterler kuyruklarında ana pervaneden çok küçük ve ona dik olarak ikinci bir pervane daha taşırlar. Bu kuyruk pervanelerinin kabiliyeti ve tek amacı helikopterin kendi etrafında dönmesini engellemektir. Ana pervanenin dönüşünden dolayı helikopter tam tersi istikamette bir tepki kuvvetine maruz kalır. Kuyruktaki pervanede tam tersi istikamette bir kuvvet oluşturarak helikopterin havada sabit kalabilmesine yardımcı olur.

Bir helikopterin tek bir ana rotoru varsa, bir kuyruk rotoru, fenestron veya NOTAR olması gerekir. Aksi taktirde güvenli bir uçuş gerçekleştiremez. Ayrıca kuyruk rotorunda meydana gelen bir hasar, kuş çarpması veya füze çarpması gibi bir helikopteri tehlikeli olarak ve ani bir şekilde düşmesine neden olur.

Helikopter İniş Takımları veya Kızaklar

Bir helikopterin iniş takımları basit olarak bir takım boru şeklindeki metal kızaklardır. Birçok helikopterde, bazıları geri çekilebilir olan tekerlekli şekilde iniş takımları mevcuttur. Bu iniş takımları helikopterlerin güvenli bir şekilde iniş yapabilmesini sağlar.

Helikopterin Yapısı ve Çalışma Sistemi

Helikopterin yapıları, helikoptere benzersiz uçuş özelliklerini verecek şekilde tasarlanmıştır. Helikopterlerin en büyük ve önemli özelliği uçakların aksine ileri hareket etmesinin yanında geri ve yan taraflara da hareket edebilir olmasıdır. Havada oldukları yerde sabitte dura bilen helikopterler iniş ve kalkışları için de uçaklar gibi pistlere ihtiyaç duymazlar. En zor arazi şartlarında bile arama, kurtarma ve nakil amacı için kullanılmaktadır.

Helikopterin motoru, pervaneleri dönmesi için istenen gücü sağlar. Pervaneler hava içinde hareket ederek üst yüzeylerinde alçak basınç, alt yüzeylerinde de yüksek basınç oluşur. Oluşan bu basınç farkı ile de taşıma kuvveti meydana gelir. Helikopterlerin motorları pervanelerin dönmesini sağlayan araçlardır. Buna zıt olarak gövde bu yöne ters bir şekilde dönmek ister. Bunu engellemek amacıyla da arka bölüme, ana motorun daha küçüğü olarak bir pervane eklenmiştir. Bu pervane, ana motordan 6 kat daha hızlı döner ve helikopterin dengesini sağlamış olur.

İlginizi Çekebilir: Virajet Helikopter Kiralama Hizmeti